Op 27/02/2024 werd ik uitgenodigd door de juf van de derde kleuterklas om eens langs te komen met een telescoop. Ze hadden een thema die week over de ruimte.
Ik had het geluk dat het die dag helder was zodat we op een veilige manier naar de zon konden kijken. Op dat moment was er een heel grote zonnevlek te zien. Na kennis gemaakt te hebben met de zon gingen we naar binnen om wat foto’s van mij te bekijken(deepsky) op het scherm. Het was een hele mooie ervaring om dit eens te doen. De kinderen waren super vriendelijk en ik kreeg veel knuffels .
Door een kado-bon op Amazon, ben ik nu eigenaar van 2 verschillende 585MC camera’s.
Camera 1 is de PlayerOne Uranus C pro en camera 2 is een SVBony 705c. De PlayerOne staat op mijn Nexton 200f4 terwijl de SVBony vooral bedoeld is als een lichtgewicht grab-and-go voor mijn andere telescopen.
Terwijl de PlayerOne met koeling, dauwprotectie en USB poorten komt, is de SVBony enkel voorzien van een ST4 guide poort. De prijs is dan ook 750 EUR tov 400 EUR.
Toch moet ik hierbij opmerken dat ik de eerste SVBony 705c heb teruggestuurd wegens stof op de CCD en zelf de vervangende SVBony 705c had dit probleem. Op aangeven van SVBony FR heb ik de rubber pasta zegel doorbroken (met veel kracht) en de voorkant verwijderd zodat ik zelf de CCD kon reinigen. Dat is toch een serieus tekort van SVBony. Een stofvrije montage zou toch mogelijk moeten zijn.
Hieronder kan je de opnames vinden van IC 1795 – The Fish Head Nebula op zaterdag 28 sept met de twee camera’s op 2 verschillende telescopen. Ik heb wel nog optische problemen met de GSO maar leek me leuk te delen.
Hierboven de PlayerOne met een dual band filter op de 200f4 met flattener. 96x 3 min = 5u opnames. Wel kan je links de problemen zien met de optische trein. Meer informatie lager in deze post.
De SVBony zonder filter op de Skywatcher ED100 met reducer/flattener. 66x 3 min = 3u opnames. De focus was blijkbaar niet perfect maar de SV705c is nu wel goedgekeurd. Wel kan je in de details duidelijk het verschil zien tussen de Newton en de Skywatcher. Door de 200mm vangt de Newton 4x zoveel fotonen (diameter in kwadraat) en de Newton is f4 tov f7.6 en we hebben 2u opnames meer op de Newton.
Probleem met de Newton
Sinds ik het observatorium heb verhuisd, heb ik problemen met de Newton. Eén zijde van de opnames vertoont zeer zware optische fouten. Hubert heeft me al geholpen in het opnieuw instellen van de secondaire vangspiegel (stond volledig verkeerd) en de collimatie. Zelf heb ik me vooral gesmeten op het vlakker zetten van de focuser. Hieronder kan je de aberraties zien waarbij ik rechts problemen zie met vooral uitsmeren naar de rechter zijde. Omdat ik die niet zie in de andere vensters, lijkt het me geen probleem van een verkeerde backfocus.
Update [29/09/24 21:45]: Bij het roteren van de camera op de flattener draait de fout mee. Het probleem zit dus in de optische trein achter de flattener. Iemand een idee hoe je best dit kan oplossen zonder noodzaak naar sterren? De PlayerOne heeft een standaard tiltplaat.
Een logisch probleem zou kunnen zijn dat de CCD geen vlak veld heeft. Na wat regelen op de focuser en de montage op de Newton, lijkt het beeldvlak wel goed vlak. Ideeen zijn welkom om dit probleem op te lossen. Collimatie en spiegels sluit ik intussen uit. Het beeldveld hieronder lijkt me toch wel ok.
Probleem met de SVBony 705c
Toen ik mijn eerste opnames deed, zag ik direct een “zwart gat” in de opname. Bij het controleren van de flats, bleek ik dus een mega stofdeeltje op de CCD hebben. Deze kon ik niet verwijderen en omdat de SV705C met een zwarte pasta is toegeplakt, kan je ook niet openen zonder schade (lees garantieverlies). Na contact op te nemen met Amazon voor terugsturen en SVBony, wordt de camera ingewisseld met een andere SV705c. Deze blijkt terug stof te hebben op de CCD maar wel in mindere mate. Omdat SVBony me had voorgesteld om de SV705c zelf te reinigen, ga ik ervoor en breek ik door de rubberen pasta om de sensor te reinigen.
Na reinigen van de sensor, zie ik nog imperfecties maar niks wat de opnames echt in de weg staat of met een flat niet kan opgelost worden. De opnames hoger in de post zijn zonder flats genomen met deze camera.
Moraal van het verhaal, SVBony camera’s lijken dus niet stofvrij op hun CCD ! Als je zelf niet weet hoe een CCD te reinigen, blijf dan ver weg van deze camera’s.
Nieuw speelgoed gearriveerd : een 18cm Maksutov Newton teleskoop, f15 !
Een watte ?
Wel, er zijn veel soorten telescopen : met spiegels, met lenzen, de grootte kan variëren, en ook de lengte van brandpuntsafstand, er kunnen extra spiegels en extra lenzen gemonteerd worden, en er kan een meniscus aanwezig zijn.
Wa ? Een meniscus ?
Dat is de naam voor een extra lens die er aan de voorkant van dit tiepe kijker gemonteerd wordt. Je kan het je zo voorstellen : het licht komt aan de voorkant door die lens, reflecteert op een spiegel langs achter in de buis, middenin die meniscus vooraan zit dan nog een extra spiegelke dat het licht terug naar achter reflecteert waar je het dan kan zien.
En waarom is dat nodig ???
Wel, de telescoop heeft namelijk een brandpunt van 2700mm, dat is dus bijna 3 meter. Als je dat licht niet een beetje heen en weer laat ketsen zou je een nogal lange buis nodig hebben.
Aja, maar kan je dan geen kortere brandpuntsafstand, en dus een korter buis pakken ?
Wel, ja en neen. Een kortere brandpuntsafstand heeft als voordeel dat het toestel lichtsterker is. Net zoals in de fotografie : een lens ingesteld op f2 heeft een veel kortere belichtingstijd nodig dan eentje op f32, ttz. vijf keer korter. Goed om bewegende dingen mee te fotograferen, maar nadeel is dat het scherptegebied veel kleiner is. Dikwijls wel artistieker.
Bij telescopen zorgt een kortere brandpuntsafstand ervoor dat je sneller licht verzamelt en dat de objecten dus helderder lijken, en makkelijker te fotograferen zijn.
Dat lijkt toch toppie, waarom dan toch die langere brandpuntsafstand ?
Awel, omdat een langere brandpuntsafstand een iets groter beeld oplevert in het brandpunt. De kleine details worden beter gepresenteerd en zijn dus makkelijker te fotograferen. Interessant bij planeten en de maan. En dat zo een telescoop minder lichtsterk is, dat is niet zo erg want maan en planeten zijn zowiezo zeer helder.
A ja, zegt dat dan. Wel een rare naam, Maksutov ?
PieterTov zou nog raarder zijn toch ?
En, hebde er al iet mee gedaan ?
A picture says more than a thousand words :
Amaj, ma wa ziede hier allemaal op ? Dit is Pluto toch zeker ? Zo ver weg ?
Slimmeke, neen, dit is Saturnus met zijn ringen.
Als je goed kijkt zie je ook een smal zwart streepje aan de buitenkant van de ringen, ze noemen dat de Cassini-scheiding. Is een gebied met minder materiaal in.
In het midden zie je ook een heldere band, en hoger en lager wat donkerder banden. Ook de schaduw van de ringen op het oppervlak is te zien.
Saturnus ? Maar normaal ziede die ringen toch veel beter dan dees streppekes ?
Ha, goede opmerking. Net als de zon in de zomer hoog staat, en in de winter laag, zie je Saturnus soms van de onderkant, en soms van de bovenkant. De moment dat dat wisselt zie je dus de ringen van de zijkant. Dat is voor volgend jaar.
Jawadde, interessant, dat is de Maks, en Tof !
Ziedewel, Maks en Tov, MaksuTov.
Ja zeg. En waarom die Bojs in de titel ? Ik ken da nie ?
Het was al wat kouder vannacht, had een boj aan tegen de koude.
Voor het ogenblik heb ik de eer en het genoegen om te mogen observeren met een 80cm telescoop op het dak van de Fysica (boven op den D dus) in Leuven.
Bedoeling is om door het gebruik die zo fijn mogelijk te kunnen afstellen. Net als bij onze amateurtelescopen en observatoria (aca tuinkottekes) is er bij dergelijke professionele telescopen hier en daar wel wat finetuning nodig.
De bedoeling is dat de telescoop later verhuist naar zijn definitieve locatie : boven op de top van La Palma, in het kader van het Marvel project. Er komen er daar trouwens vier op een rij van dergelijke telescopen. Vier op een rij, winnende combinatie ! Zal er nog wel eens iets over schrijven.
Naast het afregelen, en observeren van veranderlijke sterren, is er ook wat tijd voorzien om Pretty Pictures te maken. De locatie van de telescoop is uiteraard niet ideaal, boven op een warm gebouw, naast blazende airconditionings. Planeetfoto’s zullen dus niet lukken, maar er is wel iets te doen met andere objecten. Zoals deze welbekende ringnevel in de Lier.
Deze sterrenfoto’s werden gemaakt door aparte foto’s te nemen met een gekoelde zwartwit Full Frame camera, met filters er voor, en dat in de vier kleuren Rood, Groen, Blauw, en (ahumm) Light. In totaal een tiental uur bezig geweest met opnemen. Van al die aparte foto’s wordt dan één enkele kleurfoto van gemaakt. Zoals de beroemde fotograaf Ansel Adams, zegt : “You don’t take a photograph, you make it”. Voor gewone fotografie is dat zo, voor astrofotografie is dat nog veel meer het geval.
Deze versies heb ik niet zelf gemaakt maar uitbesteed aan Jean Lammertyn. Doordat ik de rotator nog niet goed beheerste, en door wat slordigheid wegens het late uur, waren de vier nachten gemaakt met een verschillende rotatie in de foto’s en dat maakte het compileren van de foto extra moeilijk. En ere wie ere toe komt, Jean is wel een grootmeester in het werken met astrofotografiesoftware.
De Bubble Nebula is een emissienevel in het sterrenbeeld Cassiopeia. De bubbelvorm werd gecreëerd door de zonnewind van de centrale hete ster SAO 20575. De nevel werd in 1787 ontdekt door William Herschel. De diameter van de Bubble werd geschat op 10 lichtjaar. Dat zou een goede 94672800000000 km zijn 😊 De opname bestaat uit 340 beelden van 60 seconden en werd gemaakt vanuit Boutersem. Onder de widefield opname kan je een ingezoomde opname zien van de Bubble Nebula.
Tijdens weekend van 29 en 30 juni 2024 heeft modelbouw vliegclub The Flying Moths een publiek vliegfestijn en fly-in doorgaan. Bezoekers kunnen de toestellen van kortbij bekijken, en worden getrakteerd op verschillende vluchten van toestellen groot en klein, acrobatisch en gratieus, snel en glooiend. Wij werden uitgenodigd om tegelijk de zon en haar vlekken aan de bezoekers voor te stellen. Tussen de ronkende en acrobatische toeren van de vliegtuigen konden de bezoekers genieten van de zon en haar vlekken. Paul en Hubert zorgden voor een H Alpha telescoop (protuberansen) en visuele zonnetelescoop (zonnevlekken). Heel wat foto’s en filmpjes kan je terugvinden via onderstaande link
Nog steeds veel vlekken op onze zon en dus heb ik gebruik gemaakt van de mooie dagen om nog eens beelden te maken. Felle wind stoorde wel maar gelukkig toch goede beelden kunnen maken.
Een paar weken geleden nog eens een kleurenfotooke genomen van een melkwegstelsel.
De naam ervan is Fireworks Galaxy. Waarschijnlijk door de overvloed aan kleuren in het ding.
Deze galaxie ziet er net iets oranjer uit dan de meeste. Hij staat in het sterrenbeeld De Zwaan, dat is dus dicht tegen de melkweg. Het licht van de Fireworks moet zich dus een weg banen door het stof van onze eigen melkweg. En dat maakt dat blauw wat weggekaatst wordt, en rood/oranje er beter doorheen geraakt. Een beetje zoals met onze zon, als die onder gaat dan is die ook oranjerderderder.
Er werden een 70tal opnames gemaakt van 150seconden met een ZWO kleurencamera op een Newton 25cm f5.6 kijker.
Onze zon heeft een 11 jarige cyclus waarin ze van weinig zonnevlekken naar veel zonnevlekken en omgekeerd gaat. Ook zijn er dan veel uitbarstingen in de Ha lijn zichtbaar. De zonnevlekken zijn soms zelfs met een eclipsbril met het blote oog zichtbaar. De getoonde foto’s zijn allemaal vlekken in een tijdspannen van enkele weken.
