Woensdag 20 maart waren Jan en Hubert uitgenodigd door de school De Toverwijzer om een uurtje les over sterrenkunde te geven voor de 2de en 3de graad. De lessen werden ieder apart gegeven met als doel om achteraf samen de met beide klassen buiten de zon gaan waar te nemen. We konden profiteren van een mooie zonnige dag. Na de lessen, die regelmatig werden onderbroken door vele vragen van de leerlingen, was het dan tijd om buiten te gaan. Jan had zijn 15 cm newton met Baader Solarfilter meegebracht waardoor iedereen visueel de zon kon waarnemen. Hubert had zijn 10 cm f11 refractor en camera meegebracht en toonde de zon in realtime op een laptop scherm via streaming. Beide manieren werden enthousiast door leerlingen en leraars ontvangen. De zonnevlekken maakten indruk, vooral na de boodschap dat sommige huidige vlekken groter dan de aarde zijn. Het was een leuke dag voor iedereen en de uitnodiging voor de volgende jaren ligt al klaar.
Categorie archieven: Geen categorie (hoofdpagina)
VVS Ledenvergadering
Vandaag konden we terecht in Genk, in het Cosmodroom planetarium voor de jaarlijkse vergadering van de ´Vereniging voor Sterrenkunde´.
Seestar S50 versus Newton 200f4 – fight
Recentelijk heb ik me de Seestar S50 gekocht. Deze volautomatische telescoop heb ik aangekocht als een travelscope en voor snelle opnames bij minder ideaal weer.
Vanavond (19 maart) was er even een gat in de wolken, dus ideaal voor een first light. Daarom snel de Seestar buitengezet. Iets zoeken uit “what’s up this night” en we gaan naar M108 of de surfboard nebula in het sterrenbeeld grote beer. Hierbij moet je enkel maar ingeven dat je de M108 wil bekijken en automatisch gaat de Seestar S50 op zoek.
Wil je de opnames starten, dan zal de Seestar automatisch een 3-ster alignment doen, een focus en een image enhancer. Als je dan klikt op opnames, dan start de Seestar zijn opnames en op je gsm of tablet krijg je een stacked preview.
Omdat ik toch wel wil vergelijken, start ik eventueel mijn GSO 200f4 met de PlayerOne 585 Pro en richt ik deze ook op de M108. Alhoewel de EQ6R Pro normaal direct moet starten, moet ik toch heel wat stappen doorlopen om NiNA te overtuigen de opnames te starten.
De seeing is niet ideaal en ik moet dan ook snel ook de opnames stoppen wegens wolken.
Ter vergelijk kan je hieronder het resultaat zien. Ik ben zwaar onder de indruk van de Seestar omdat bij een mindere seeing en een F4, het focuseren van de Newton niet ideaal werkt ondanks de NiNA focus procedure.
Hieronder kan je de Seestar native zien, een zelf gestackte Seestar en de GSO.
Grandpré, end of season
with Capella we booked the gite in Grandpré 5 weekends since October. This weekend was our last, we could enjoy the darkness, so profound you can cut in squares.
Not that the weather was on our side, still: also the company and the scenery, the conversations, it all contributes to a warm bath of astronomy.
M82 Cigar nebula (en een beetje NGC 1491)
Op 7 maart is het nog eens een open hemel dus dringend tijd om hiervan te profiteren.
Eerst probeer ik mijn oude EQ5 met de Nikon D90 met ED100 op te starten. Deze installatie start snel op maar zonder filters en met de D90 heb ik tot heden nog nooit de sweetspot kunnen vinden.
NGC1491 is een niet opvallende nevel maar die vlek in de nevel was de uitdaging. Bij het bekijken van de opnames bleek de blauw layer gewoon afwezig. Waarschijnlijk een nevel die veel integratietijd vraagt. Wat meer info: 3 min x 38 = bijna 2 uur opnames. (EQ5/ED100/D90/Kstars + Siril stacking + correcties in Gimp)
De M82 stond al een tijdje op mijn verlanglijstje omdat ik bij mijn vorige poging toch wat detail miste. Daarom iets meer opnames genomen. Voor deze opname gebruik ik de Newton 200F4 op de EQ6 met PlayerOne 585 met dual band filter.
Wegens kuren met Win10 gaat heel wat tijd verloren. Ik krijg geen connectie met de mini-PC dus demonteren en dan blijkt de pc vast te zitten in een opstartscherm. Na het doorstarten blijkt dan ook nog de RealVNC registratie verdwenen. Opnieuw registreren dus en de miniPC is terug actief. Bij het starten van NiNA blijkt dan weer dat er een sync probleem bestaat met de EQ6R pro maar toch kan ik nog opnames maken.
Uiteindelijk bleek de guidance toch niet slecht:
RA: 0.50″ (0.10 px), DEC 0.39″ (0.08 px) totaal 0.63″ (0.13 px)
Uiteindelijk had ik 3 min x 80 = 4 uur opnames
(EQ6Rpro/Newton200f4/PlayerOne585 + Siril stacking + correcties in Gimp)
Star-trekker op skiverlof (AZ-GTi)
Tijdens mijn vrije tijd probeer ik zoveel mogelijk de hobbies te combineren.
Daarom had ik tijdens het ski-verlof toch mijn oude Nikon D90 (astromodded) met de AZ-GTi meegenomen. Je weet maar nooit nietwaar.
De eerste avond krijg ik een uurtje tijd om de installatie te testen.
Ik zet de AZ-GTi (Skywatcher goto) op terras in de equatoriale uitvoering. Onmiddelijk wordt mijn eerste probleem duidelijk. Het terras is gelegen met zicht op het prachtige dal van Saalbach maar op het zuiden. Hierdoor heb ik dus geen zicht op de poolster en polar alignment is een probleem. Na wat proberen (AZ-GTi met eqmod kabel op laptop), besluit ik te gaan voor de azimuth opstelling waarbij polar alignment stukken makkerlijk is. Eerste test lijkt te werken, maar wolken verplichten me uit te stellen.
De laatste avond blijkt het opnieuw een heldere hemel en het testen kan opnieuw beginnen. Ik zet de AZ-GTi dus in azimuth (gewoon op een foto-statief) en richt de lens van de DLSR horizontaal op het noorden (met compas). Met de 3 ster alignment kan ik nu de AZ-GTi calibereren. Wegens het beperkte zichtveld kan ik maar 2 van de 3 sterren in het proces effectief gebruiken. Een polar alignment is dus zeer ruw. Bij testen blijken de sterren tot 60 sec toch nog redelijk rond en de AZ-GTi heeft de “Freedom Find” functie waardoor hij intern dus een optisch rotatie-wiel heeft. Door dit optisch rotatie-wiel kan de AZ-GTi kleine rotatiefouten redelijk goed opvangen en is guiding minder noodzakelijk. De Snap poort (voor aansturen van een shutter release op een DLSR en Wifi maakt het pakket leuk als grab&go bij trekking.
Finale opstelling is dus:
Nikon D90 met Tamron 80/200mm (of 2.8) lens via Snap poort op de AZ-GTi.
AZ-GTi op een foto-statief in azimuth opstelling. (geen contra-gewicht tot 5 kg) en via WiFi en de Synscan app.
De twee pogingen zijn:
- Orion nevel M42. 60 opnames van 1 minuut, 15 opnames bruikbaar en wegens de beeldrotatie is een sterke crop nodig. Ben niet zeker waarom 15 opnames wel ronde sterren hadden en de andere allemaal star-trails. Misschien slechte voeding ofwel teveel spanning op de rotatie-assen. Wordt verder onderzocht.
- Rosetta nevel of NGC2244. Terug 60 opnames maar van de 60 opnames zijn minder dan 10 frames bruikbaar. Hierdoor is er veel te weinig materiaal om eigenlijk van een goede opname te spreken, maar het is mogelijk.
Eindconclusie:
Het is dus inderdaad wel mogelijk om DSO astrofotografie te doen met beperkt materiaal, maar het is wel belangrijk iets meer tijd te investeren in een goede locatie (zie foto’s van de sneeuwruimer op de berg en het sterk verlichte hotel), een goede polar alignment, wat meer aandacht voor de opnametijd en gewoon meer tijd investeren tijdens opnames.
Poollichtreis naar Noorwegen, Tromsø
Van 5 februari 2024 tot 9 februari 2024 heb ik samen met mijn gezin een reis naar Tromsø ondernomen met de bedoeling het poollicht te fotograferen. Tromsø ligt op 69° Noord, op 350 km van de poolcirkel. De havenstad ligt op een groot eiland en is omringd door bergen. Het is een zeer prachtige en indrukwekkende omgeving maar met temperaturen van – 7 tot – 24 wel zeer koud. In de fotogalerij kan je enkele van mijn vele foto’s van het poollicht bekijken.
Kstars/Ekos op een Intel/AMD computer
Enkele vergaderingen geleden is er afgesproken om een NiNA versus Kstars/Ekos sessie te organizeren. Gunther behandelde tijdens een vorige vergadering de configuratie van NiNA. Voor een pc met Linux wil ik wat verder gaan omdat Linux voor velen onbekend terrein betreft en mogelijks kan afschrikken.
Waarom een pc?
Kstars/Ekos zijn best gekend voor hun installatie op een Raspberry PI. Dit is een kleine maar krachtige ARM processor. Door de ARM is het verbruik laag en kan met passieve koeling gewerkt worden.
Deze kan je vinden in verschillende versies waaronder volgende:
- Astroberry https://www.astroberry.io/
- Stellar Mate https://www.stellarmate.com/
- ZWO ASIAR https://astronomy-imaging-camera.com/product/zwo-asiair/
- Andere OEM producten
De versies van Stellar Mate en ZWO zijn aangepast voor gebruik met 12V voedingen maar een standaard Raspberry werkt op 5V, 3 Amp.
Na enkele jaren zelf met een Raspberry gewerkt te hebben (op Ubuntu en Astroberry), zocht ik toch een alternatief wegens:
- Geen 12V voeding dus altijd een extra 12V-5V convertor nodig
- Wegens gebruik van SD-kaartjes had ik regelmatig toch wel corruptie
- Maar 2x USB3 poorten (naast 2x USB2) maar deze zijn gedeeld met de netwerkprocessor
- Wifi ontvangst toch soms wel bedenkelijk
Met de opkomst van miniPC’s is alles veranderd. Voor een prijs die lager ligt dan een Raspberry PI5 (met voeding, kaart, behuizing, etc) kan je tegenwoordig een miniPC kopen op 12V met een Celeron N4020 (fanless), 4GB DDR4 en 64GB eMMC disk. Deze komt met 3x USB3 connectoren. Meer info vindt je hier.
Tijdens de vergadering zal uitgelegd worden hoe Kstars/Ekos wordt gebruikt, maar om de volledige installatie van Linux tot werkende Kstars/Ekos uit te leggen, heb ik twee youtube filmpjes aangemaakt. Deze moeten normaal iedereen toelaten de basis installatie uit te voeren.
Wat is er nodig?
- Een MiniPC of een oude laptop
- Een USB Linux Mint sleutel (https://www.linuxmint.com/download.php)
- Een gratis abonnement op realVNC (https://www.realvnc.com/en/)
De installatie omvat Kstars/Ekos, INDI drivers, PHD2, PHDlogviewer en remote access via VNC.
Meer informatie op de website van INDI voor Kstars/Ekos/INDI
https://www.indilib.org/get-indi/download-ubuntu.html
sudo apt-add-repository ppa:mutlaqja/ppa sudo apt-get update
sudo apt-get install indi-full gsc
sudo apt-get install indi-full kstars-bleeding
sudo apt-get install libindi1 indi-bin
Het installeren van PHD2:
https://launchpad.net/~pch/+archive/ubuntu/phd2
sudo add-apt-repository ppa:pch/phd2 sudo apt update
sudo apt-get install phd2
sudo apt-get install phdlogview
Kijken naar de poollicht presentatie
Gezellig in Hoegaarden met 12 leden kijken naar de Poollichtpresentatie. Hubert deelde daarna zijn foto´s van de poollichtreis naar Tromso.
Daarna kwam Gunther ruimschots aan bod met een inleiding in N.I.N.A.